Is een lerende geholpen bij streng trainen?

Hoe help jij iemand die iets wil/moet leren?

Ga je voor de verbale aanmoediging zoals ‘Je kunt het!’ of ‘Kom op kanjer!’?
Of ben je meer van het luisteren, samenvatten en doorvragen?

Veel Nederlandse volwassenen beginnen met te vertellen over hun eigen leven, met als doel om te inspireren – met wisselend succes. Sommigen laten je nauwelijks ruimte: ze pakken het roer over, doen het voor en laten zo zien hoe het moet.

Als Petra terugkomt van een vakantiereis met haar zoon, vertelt ze wat haar is opgevallen aan de Zuidafrikaanse manier van iemand iets leren. Ook Annelies heeft daar ervaring mee, daarom vallen er kwartjes die we graag met jou delen!

Het wonder wat we alleen met bijgaande foto kunnen beschrijven

De Zuidafrikaanse instructeur krijgt het voor elkaar dat Petra’s zoon van 14 dóórzet op het touwenparcours; 10 meter boven de grond, een paar uur lang met niets anders dan trapezeconstructies, monkey-nets en stijgbeugels om van boom naar boom klimmen. Het begeleiden gebeurt op zo’n overtuigende manier dat een Nederlander misschien geneigd zou zijn dit te betitelen als té streng, OVERRULING. Gejammer helpt niet. Bloed, zweet en tranen brengen je van A naar B. “Ik moest wel slikken toen ik hem daar zo meedogenloos, hoog in die bomen zag ploeteren”.

Elke Nederlandse vertaling van ‘overrulen’ faalt op betekenisniveau: respectloos is het niet, gemeen ook niet. Onze verbazing is dan ook dat dit overrulen heel effectief blijkt te zijn. “It is a matter of life and death!”

To overrule betekent: ‘to reject or disallow by exercising one’s superior authority’

afwijzen of weigeren door superieure autoriteit uit te oefenen. 

In onze egalitaire maatschappij doe je dat gewoon niet meer.

Het risico om in de relatie verder als arrogante kwal door te moeten is groot.  Wij zijn het niet gewend, want hoe komt jouw ongeoefende autoriteit over? Je mag je hoofd niet boven het maaiveld uitsteken en je loopt het gevaar niet meer serieus genomen te worden.

En hoe zit het dan met (laten) leren? Met trainen? Zou overrrulen ook in Nederland kunnen werken?

Is een lerende geholpen bij een strenge manier van trainen? 

Is er een relatie tussen de strenge manier waarop kinderen in Zuid-Afrika worden opgevoed en de gevaren van de plek waar zij wonen? Een land waar je al snel op jezelf aangewezen bent en waar niet meteen allerlei hulpinstanties klaarstaan om je uit de brand te helpen. 

Ook komt de vraag op of de manier waarop wij dat hier in Nederland doen wel zo helpend is als wij denken dat het is. Is een strenge, doortastende en disciplinaire manier van opvoeden niet veel meer steunend dan de vaak wat softe manier van opvoeden zoals wij dat in Nederland doen? 

Over the top

Annelies was ooit deelnemer bij een konvooi terreinwagens dat door en over de Namibische duinen trok. Duinen van soms meer dan 300 meter hoog vragen om 4×4 rijvaardigheid die de meeste van de deelnemers niet bezaten. Met grote regelmaat waren we gefrustreerd omdat het niet lukte om over de top van een duin te komen. We kregen dan geen hulp in de Nederlandse zin van het woord, maar alleen zinvolle tips en een aanmoediging zoals: ‘Het gaat je lukken, je kan hier overheen!’ Nooit nam iemand het stuur over, ook niet na poging tien: “Reverse slowly and try again”. Zij kan dat zinnetje nóg dromen. Je moest eenvoudigweg doorgaan tot het wél lukte. 

Waarom?

Ze vonden het belangrijk dat je een succeservaring had, die je zelfvertrouwen geeft. En dát heb je hard nodig als je zonder begeleiding door de woestijn rijdt. Lukte het uiteindelijk wel, dan werd je met luid gejuich en applaus door de rest van de groep ontvangen aan de andere kant van die zandhoop; een fantastisch mooie ervaring! 

Wat kan een trainer hiervan leren?

Reflecterend op bovenstaande voorbeelden kwamen wij tot een paar tips voor trainers als het gaat om het begeleiden van hun deelnemers:

• maak leren makkelijker door veel tips te geven 
• laat deelnemers stap voor stap naar hun succeservaring toewerken
• geef niet op door het zelf over te nemen, je eigen ervaring er op te plakken of de moeite van de deelnemer af te wijzen
• maak meer gebruik van de autoriteit die je in de jaren hebt opgebouwd op jouw vakgebied, je natuurlijk overwicht 
• laat deelnemers rustig ‘vloeken’ omdat iets nog niet lukt: een eigen succeservaring is zoveel krachtiger!

Wat leer jij uit deze Afrikaanse voorbeelden? Heb je aanvullende tips?

Als iets niet lukt en je loopt vast: reverse slowly and try again!

P.S.: Vind je deze blog interessant en wil je meer weten over hoe leren werkt? Laat je dan eens verrassen door wat er mogelijk is en volg een van onze webinars of de themareis Leren over Leren.